Chrząszcze chrabąszcze

Już same te nazwy przywodzą na myśl chrzęst zbroi. Chrząszcze, do których należą właśnie chrabąszcze majowe, mają rzeczywiście potężny pancerz, okrywający całe ich ciało. Łatwo je rozpoznać zwłaszcza po przekształconych w sztywne pokrywy przednich skrzydłach, pod którymi ukrywa się kolejna para - błoniastych tylnich skrzydeł. Jak wszystkie owady mają sześć nóg i czułki na głowie.

Obgryzione liście i naliściak

Naliściaki to też chrząszcze, których maksymalna wielkość wynosi 1cm. Dzięki swemu ubarwieniu doskonale maskuje się na tle liścia. W Polsce występuje ponad 20 gatunków naliściaków, trudnych do odróżnienia. Postacie dorosłe odżywiają się liśćmi, larwy zaś żerują na korzeniach.

Tutki na brzozie

Niektóre liście na brzozie zwinęły się w dziwne tutki. Jest to sprawka chrząszcza z rodziny ryjkowców – tutkarza brzozowego. Jest on mały, ciemnogranatowy z zielonkawym połyskiem. Samica chrząszcza przegryza środkową żyłkę liścia, którego dolna część więdnie, a następnie składa na jego środku jedno jajko i zwija liść w rurkę. Kiedy larwa wyjdzie z jaja, znajdzie gotowe pożywienie- miękisz zwiędłego liścia.

Rębacz szary - leśna kózka

Inaczej rębacz pniowiec jest chrząszczem saproksylicznym z rodziny kózkowatych, który jest szeroko rozprzestrzeniony w całym kraju. To typowo leśny gatunek. Spotkać go można właśnie w lasach, szczególnie liściastych oraz mieszanych. Dorosłe owady można obserwować od maja do sierpnia. Pod względem ubarwienia pniowiec jest ciemnoszary, zaś jego pokrywy są marmurkowe. Interesujące jest to, że na każdej pokrywie znajduje się jedna czarna plamka otoczona żółtawą obwódką. Dzięki niej można go odróżnić chociażby od rębacza sosnowca. Rębacze, jak wiele innych kózkowatych to chrząszcze nastawione do siebie wyjątkowo wojowniczo. O ile większość innych rębaczy stroni od kwiatów, to rębacze pniowce pojawiają się na nich stosunkowo często. Oczywiście w celu pożywienia się ich pyłkiem oraz nektarem. Szczególnie chętnie gustują w białych kwiatach roślin z rodziny baldaszkowatych, ale także bzów, czy też głogów.

Zapraszamy na kolejną edycję warsztatów „Jakie owady spotykamy na drzewach", „Bezpieczne wakacje BEZPIECZNY LAS" podczas których leśnicy podkreślają znaczenie i związek owadów z ekosystemami leśnymi oraz omawiają ich biologię i ekologię. Wszystkich miłośników lasu zapraszamy do Ośrodka Edukacji Leśnej „Łysy Młyn" w Nadleśnictwie Łopuchówko.

Olcha i hurmak olchowiec.

To najczęściej i najliczniej spotykana u nas stonka, którą możemy zaobserwować żerującą na olchach. Dorosłe owady hurmaka olchowca mają silnie wypukłe ciało, osiągają długość 5-7 mm. Są koloru fioletowo-ciemnogranatowego z metalicznym połyskiem. Ogryzają liście, robiąc w nich nieregularne otwory. Często możemy podziwiać ciężarne samice o nabrzmiałym, wypychającym pokrywy, żółtym odwłoku, które przystąpiły do składnia jaj na spodzie liści. Łącznie jedna samica składa w ciągu miesiąca około 600-900 żółtych, owalnych jaj, następnie ginie. Za chwilę z jaj wylęgną się larwy początkowo oliwkowo-szare, później czarne z odnóżami. Larwy żerują inaczej niż dorosłe chrząszcze. Wyjadają miękki miąższ liścia, zostawiając twarde żyłki. Leśnicy nazywają taki rodzaj żerowania szkieletyzowaniem. Z końcem lipca oraz w sierpniu wyrośnięte larwy schodzą na ziemię, gdzie pod powierzchnią ziemi przepoczwarczają się. Po tygodniu wychodzą dorosłe chrząszcze (stadium imago). Żerują na liściach olchy aż do nadejścia mrozów.

Strojnica baldaszkówka ta najbardziej kontrastowo ubarwiona przedstawicielka naszych tarczówkowatych. Swoimi jaskrawymi kolorami ostrzega, że jest niejadalna, co skutecznie chroni ją przed wrogami. Żywi się sokami roślin, na których przebywa. Larwy strojnicy nie mają wprawdzie kontrastowego ubarwienia, ale podłużne pasy są już u nich dość dobrze widoczne. Przez pewien czas ochrania je matka.

Motyle należą do najpiękniejszych owadów i budzą największą sympatię ludzi. Żywią się najczęściej nektarem kwiatów, który wysysają długim ryjkiem zwanym ssawką.

Niektóre motyle spotykamy tylko na wybranych roślinach. Tak jest w przypadku zorzynka rzeżuchowca.

Rzeżucha i rzeżuchowiec

Gdy zakwita rzeżucha łąkowa pojawia się motyl o białej barwie z charakterystyczną pomarańczową plamką na skrzydłach – zorzynek rzeżuchowiec. Wachlując skrzydełkami zatapia długą trąbkę w kwiatach rzeżuchy łąkowej , przenosząc pyłek z kwiatu na kwiat.

Motyle mają też bajecznie kolorowe skrzydła, których barwy są dla nich ważnymi sygnałami rozpoznawczymi. Podobnie jak ludziom, pozwalają im rozpoznawać gatunki. Wspaniałe barwy nadają skrzydłom motyli pokrywające je drobne łuski. Znajdują się w nich barwniki, które gromadzi w ciele larwa motyla, zwana gąsienicą. Pobiera je ona z roślin, którymi się żywi. Motyle z wiekiem tracą cześć łusek, toteż ich barwy blakną.

Jak niektóre motyle chronią swoje gąsienice?

Gąsienica z ostrzegawczymi kolorami i parzącymi włoskami

Gąsienica kuprówki złotnicy, motyla z rodziny brudnicowatych jest czarna. Po jej bokach biegną wyraźne, niebieskawe plamki, zaś na środku ciała znajdują się dwa, pomarańczowo-czerwone paski, które niemalże stykają się ze sobą. Dodatkowo całe jej ciało pokryte jest licznymi włoskami. Parzącymi rzecz jasna, mogącymi wywołać podrażnienie skóry, także u człowieka. Właśnie dlatego gąsienice są tak kolorowe.

Dzięki temu mogą skutecznie ostrzegać drapieżniki, by nie zbliżały się do nich, ponieważ może się to dla nich skończyć bardzo nieprzyjemnie. Osobiście odradzam więc branie ich do ręki. Gąsienice kuprówki są bardzo wszechstronne pod względem wyboru pokarmu.

Żerują na liściach drzew owocowych, dębów, wierzb, topól, olch, głogów i wielu innych. Ze względu na swą małą wybredność oraz dużą żarłoczność, bywają uważane za dość groźne szkodniki drzew i krzewów. Do przepoczwarczenia dochodzi w czerwcu. Wówczas poczwarki znajdują się w oprzędach umieszczonych pomiędzy liśćmi. Co ciekawe, również te oprzędy są zabezpieczone parzącymi włoskami.

Jak widzicie wśród owadów zawsze kipi życiem, choć zwykle go nie zauważamy. Jeśli jednak poświęcimy im nieco uwagi zadziwią nas swoim bogactwem.

Zapraszamy do wspólnego odkrywania tajemnic zwierząt wielkopolskich lasów w cyklu "Wierzę w leśne zwierzę".