W poszukiwaniu wiosny, cz. 1

Oznak nadchodzącej wiosny jest coraz więcej. Wystarczy tylko zatrzymać się i rozejrzeć, wsłuchać w otaczającą przyrodę. Melodyjny śpiew kosów o świcie, klucze wracających z zimowisk żurawi, przebijające się nieśmiało z ziemi śnieżyce. Las po mału zaczyna tętnić życiem. Rozpoczynamy wiosenny cykl artykułów, opisujący budzącą się do życia przyrodę. Z tej okazji zapraszamy Was do wspólnej zabawy!

Wiosenne temperatury wybudzają z każdym dniem nasze zmysły z zimowego letargu i zachęcają do aktywności. To dobry moment, by każdą wolną chwilę wykorzystać na spacery, podglądając jak przyroda budzi się do życia. A oznak nadchodzącej wiosny jest wiele. W kolejnych odsłonach naszego cyklu "W poszukiwaniu wiosny" będziemy publikować artykuły o pojawiających się zwiastunach wiosny. Chcielibyśmy zaprosić Was tym samym do konkursu. Podzielcie się z nami swoimi obserwacjami. Zróbcie zdjęcie, opiszcie je a my wśród nadesłanych do nas wiosennych alertów rozlosujemy atrakcyjne nagrody - Przewodniki Collinsa o ptakach i drzewach, w sam raz na nadchodzący sezon dla każdego obserwatora przyrody. Oczywiście najciekawsze fotografie opublikujemy na łamach naszego cyklu. Zdjęcia przesyłajcie wyłącznie mailem na adres: rafal.sniegocki@poznan.lasy.gov.pl. W tytule wpiszcie "TROPICIELE WIOSNY". Termin końcowy nadsyłania zgłoszeń to początek astronomicznej wiosny! Ruszajcie w teren!

A w dzisiejszym artykule przybliżymy Wam kilka meteorologicznych faktów:

Z kalendarium wiosny
Choć pierwszy dzień kalendarzowej lub tzw. astronomicznej wiosny przypadnie tradycyjnie 21 marca i potrwa aż do 22 czerwca to za klimatyczną wiosnę uznaje się czas, gdy średnie dobowe temperatury powietrza wahają się pomiędzy 5 a 15 °C. Przesilenie wiosenne, zwane też równonocą wiosenną ma miejsce w nocy z 20 na 21 marca i wyznacza początek wiosny na półkuli północnej oraz początek jesieni na półkuli południowej. A wszystko za sprawą specyficznego ułożenia Ziemi względem Słońca, której biegun północny od tej pory przez kolejne pół roku będzie bliżej Słońca niż biegun południowy. I tak kolejne dni będą stawały się coraz dłuższe, aż do kulminacji przesilenia letniego. O tym, że 21 marzec jest wyjątkową datą świadczą zapiski już z IV wieku n.e., gdy dzień równonocy wiosennej został uznany przez sobór nicejski za datę wyznaczająca obliczanie obchodów świąt wielkanocnych. Również w obyczajach kulturowych nie pozostaje to bez echa. To przecież obrzęd topienia Marzanny, symbolizujący w naszej kulturze pożegnanie złej zimy.

Za miesiące wiosenne na półkuli północnej uważa się marzec, kwiecień oraz maj. Jednak jak płynne jest przejście pomiędzy porami roku możemy obserwować już od wielu lat. Granica pór roku zdaje się pomału zacierać i sprzyja wielu anomaliom pogodowym, zwłaszcza wydłużaniu stanów przejściowych, w tym przedwiośnia i przedzimia. Zanim zatem nastąpi kalendarzowy początek utęsknionej przez nas wiosny przyjrzyjmy się bliżej niezwykłej porze, którą teraz odczuwamy – przedwiośniu.

Zmienne przedwiośnie
Za przedwiośnie uważa się czas o dodatnich temperaturach powietrza, których średnia dobowa temperatura waha się od 0 do 5 °C wzwyż. Ma to swoje ścisłe uzasadnienie w przemianach w przyrodzie. Topnieje pokrywa śnieżna, wody zasilane roztopami wzbierają i podtapiają tereny wokół cieków i zbiorników wodnych. Sprzyja to gromadzeniu ptactwa (łabędzi, gęsi, ptaków siewkowatych). Topniejąca pokrywa śnieżna odsłania runo ogrzewane pierwszymi promieniami słońca. Dla roślin i zwierząt rozpoczyna się czas wybudzania i powrotu do życia. Wschodzą i kwitną pierwsze rośliny zielne, soki w roślinach wieloletnich zaczynają na nowo krążyć.

Przedwiośnie skrywa jednak wiele niebezpieczeństw – przymrozki. Wysokie wahania temperatur o tej porze roku w przypowierzchniowej części ziemi są szczególnie groźne dla roślin jednorocznych i dwuletnich, lecz  również drzewa są narażone na różnice temperatur. Zbyt wcześnie rozbudzone wiosennym słońcem nadziemne części drzew przyspieszają krążenie soków, podczas gdy część podziemna jest jeszcze zamarznięta. Prowadzi to często do tzw. suszy fizjologicznej, gdyż pobudzona roślina nie może pobrać wody z podłoża, z powodu niskich temperatur. W celu opóźnienia pobudzenia do życia drzew w sadach stosuje się m. in. bielenie drzewek, chroniące przed ostrym wiosennym słońcem. Zmienność pogodowa jest charakterystycznym elementem przedwiośnia.

CDN...