Polska populacja bielika jest trzecią co do wielkości w Europie po Norwegii i liczy około 1000-1400 par. Dzięki niezwykłe efektywnym działaniom ochronnym na przestrzeni ostatnich 100 lat jego populacja wzrosła 25-krotnie, w tym dwukrotnie w ciągu ostatniego dziesięciolecia. To doskonały przykład na to, jak współpraca pomiędzy naukowcami, leśnikami i pasjonatami, przy odpowiednich regulacjach prawnych, może przynieść wymierne korzyści.

Bieliki są objęte w Polsce szczególną ochroną 

Gdy tylko leśnicy zlokalizują nowo założone gniazdo bielika, obejmują je ochroną. Monitorują jego zasiedlenie. Obserwują, czy są dorosłe ptaki. Sezon lęgowy u bielików trwa od początku stycznia do końca lipca. Po tym czasie młode bieliki (jeśli jest sukces lęgowy) opuszczają gniazdo.

W celu ochrony lęgów i miejsca bytowania bielików wokół gniazda wyznacza się specjalne obszary stanowiące strefy ochrony całorocznej i okresowej. Powoływane decyzją właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

Strefa to taki „rezerwat ścisły” stworzony specjalnie dla pary bielików, w którym ptaki mogą wyprowadzić lęgi- tłumaczy Tomasz Maćkowiak naczelnik wydziału Edukacji i Promocji RDLP w Poznaniu.

W Polsce dorosłe bieliki są ptakami osiadłymi i cały rok spędzają w rewirze lęgowym. Jedynie w bardzo trudnych warunkach zimowych niektóre osobniki koczują nieco dalej w poszukiwaniu pożywienia.W całej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu utworzonych zostało 95 stref. Powierzchnia stref ochrony całorocznej równa się niemal powierzchni wszystkich poznańskich rezerwatów przyrody i wynosi blisko 2000 hektarów.

Niezwykła drużyna

W sumie 10 piskląt bielika zaobrączkowano w trzech wielkopolskich nadleśnictwach. W Nadleśnictwie Koło i Łopuchówko zaobrączkowano dwie pary trojaczków! Co ciekawe tak duże lęgi w jednym gnieździe zdarzają się niezwykle rzadko. Bliźnięta zaobrączkowano również w Nadleśnictwie Turek. 

Kolskie i Tureckie bieliki trafiły pod lupę Komitetu Ochrony Orłów z Dariuszem Anderwaldem na czele. Pan Dariusz nie tylko zaobrączkował pisklęta, ale i również poważył je, pomierzył i ocenił stan zdrowotny. Za wejście na drzewa, bezpieczne windowanie piskląt i niezwykłe zdjęcia z gniazda odpowiadał Michał Dzwonkowski- bez jego pomocy akcja obrączkowania z pewnością by się nie udała.

Pięć bieliów z Łopuchówka (trojaczki, bliźnięta) trafiły pod opiekę prof. Tadeusza Mizery, który regularnie współpracuje z tamtejszymi leśnikami. Jak sam zaznacza, trojaczki obrączkuje w tym nadleśnictwie poraz drugi w przeszło 30-letniej karierze zawodowej. Podczas wizyty w ptasim gnieździe Jakub Pruchniewicz natrafił na wiele szczątek zwierzęcych: w tym sarny, kury i sandacza.

Kilka słów o obrączkowaniu ptaków

Obrączkowanie to jedna z podstawowych i klasycznych metod badawczych stosowanych w ornitologii. Pozwala na zbieranie informacji o długości życia ptaków, śmiertelności i jej przyczynach, trasach wędrówek, miejscach zimowania oraz mechanizmach rozprzestrzeniania się populacji i wzajemnych związkach łączących ptaki zasiedlające często odległe miejsca.

• Obrączka ornitologiczna (to ta czarna widoczna na zdjęciach) zawiera specjalny kod alfanumeryczny, który pozwoli w przyszłości rozpoznać, skąd ptak dokładnie pochodzi — obrączka ta jest rodzajem ptasiego dowodu osobistego.
• Obrączka obserwacyjna (srebrna) w porównaniu z ornitologiczną posiada zapis w postaci dużo większych numerów i cyfr, to zaś ułatwia nam identyfikację zaobserwowanego ptaka przy użyciu podstawowego sprzętu optycznego (np. lornetki) bez konieczności ponownego odławiania ptaka z natury.

Obrączkowanie jest czynnością, która może być wykonywana jedynie po uzyskaniu odpowiedniej licencji, wydawanej na wniosek Centrali Obrączkowania Ptaków w Gdańsku przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Odrębne zezwolenia, jak w tym przypadku, na wstęp do stref ochrony całorocznej- wydaje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

• Na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu zaobserwowano 45 par bielików, które gniazdują w 95 strefach.
• Bieliki to ptaki drapieżne. W ich diecie przeważają ryby, ale i nie rzadko pojawiają się młode sarny i dziki.
• Gniazdo bielika należy do największych ptasich budowli na świecie. Rozbudowywane przez wiele lat, osiąga olbrzymie rozmiary – do 4 m wysokości i 2,5 m średnicy

Więcej ciekawostek znajdziecie w artykule o bieliku w ramach cyklu opowieści Wierzę w leśne zwierzę.