Polska populacja bielika jest trzecią co do wielkości w Europie po Norwegii i liczy około 1000-1400 par. Dzięki niezwykłe efektywnym działaniom ochronnym na przestrzeni ostatnich 100 lat jego populacja wzrosła 25-krotnie, w tym dwukrotnie w ciągu ostatniego dziesięciolecia. To doskonały przykład na to, jak współpraca pomiędzy naukowcami, leśnikami i pasjonatami, przy odpowiednich regulacjach prawnych, może przynieść wymierne korzyści.

Bieliki są objęte w Polsce szczególną ochroną 

Gdy tylko leśnicy zlokalizują nowo założone gniazdo bielika, obejmują je ochroną. Następnie monitorują jego zasiedlenie - obserwują, czy pojawiają się w nim dorosłe ptaki. Sezon lęgowy u bielików trwa od początku stycznia do końca lipca. Po tym czasie młode bieliki (jeśli jest sukces lęgowy) opuszczają gniazdo.

W celu ochrony lęgów i miejsca bytowania bielików wokół gniazda wyznacza się specjalne obszary stanowiące strefy ochrony całorocznej i okresowej. Powoływane decyzją właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

Strefa to taki „rezerwat ścisły” stworzony specjalnie dla pary bielików, w którym ptaki mogą wyprowadzić lęgi- tłumaczy Tomasz Maćkowiak rzecznik prasowy RDLP w Poznaniu.

W Polsce dorosłe bieliki są ptakami osiadłymi i cały rok spędzają w rewirze lęgowym. Jedynie w bardzo trudnych warunkach zimowych niektóre osobniki koczują nieco dalej w poszukiwaniu pożywienia.

W całej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu utworzone zostały 
103 strefy dla bielików. Oprócz tego jest też 18 stref dla kani czarnej, 45 dla kani rudej, 99 dla bociana czarnego, 1 dla rybołowa i 4 dla puchacza.

Niezwykła drużyna

Obrączkowanie przeprowadzają ornitolodzy, czyli eksperci od ptaków, z Komitetu Ochrony Orłów, między innymi prezes KOO Dariusz Anderwald oraz dr hab. inż. Tadeusz Mizera. Przy pracy pomagają im leśnicy, gospodarze terenu.

Do wykonania obrączkowania, oprócz samych obrączek i oczywiście niezbędnych licencji i zezwoleń, konieczna jest osoba posiadająca uprawnienia i umiejętność pracy na wysokości. Trzeba przecież wejść na drzewo, dostać się do gniazda, bezpiecznie (dla ptaków i wykonawcy) chwycić i przetransportować młodego ptaka w dół, na ziemię pod drzewo, gdzie oprócz założenia obrączki jest on dokładnie zmierzony, zważony i opisany. Po wszystkim zaobrączkowane pisklęta trzeba z powrotem bezpiecznie umieścić w gnieździe.

Kilka słów o obrączkowaniu ptaków

Obrączkowanie to jedna z podstawowych i klasycznych metod badawczych stosowanych w ornitologii. Pozwala na zbieranie informacji o długości życia ptaków, śmiertelności i jej przyczynach, trasach wędrówek, miejscach zimowania oraz mechanizmach rozprzestrzeniania się populacji i wzajemnych związkach łączących ptaki zasiedlające często odległe miejsca.

Obrączka ornitologiczna (czarna) zawiera specjalny kod alfanumeryczny, który pozwoli w przyszłości rozpoznać, skąd ptak dokładnie pochodzi — obrączka ta jest rodzajem ptasiego dowodu osobistego.
Obrączka obserwacyjna (srebrna - widoczna na zdjęciu) w porównaniu z ornitologiczną posiada zapis w postaci dużo większych numerów i cyfr, to zaś ułatwia nam identyfikację zaobserwowanego ptaka przy użyciu podstawowego sprzętu optycznego (np. lornetki) bez konieczności ponownego odławiania ptaka z natury.

Obrączkowanie jest czynnością, która może być wykonywana jedynie po uzyskaniu odpowiedniej licencji, wydawanej na wniosek Centrali Obrączkowania Ptaków w Gdańsku przez Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. Odrębne zezwolenia, jak w tym przypadku, na wstęp do stref ochrony całorocznej- wydaje Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska.

• Na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Poznaniu znajdują się obecnie 103 strefy chroniące miejsca gniazdowania bielików.
• Bieliki to ptaki drapieżne. W ich diecie przeważają ryby, ale i nie rzadko pojawiają się młode sarny i dziki.
• Gniazdo bielika należy do największych ptasich budowli na świecie. Rozbudowywane przez wiele lat, osiąga olbrzymie rozmiary – do 4 m wysokości i 2,5 m średnicy

Więcej ciekawostek znajdziecie w artykule o bieliku w ramach cyklu opowieści Wierzę w leśne zwierzę.