Akcję zorganizowała Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu we współpracy z zarządami okręgowymi PZŁ: w Poznaniu, Kaliszu, Lesznie i Koninie. Założenia metodyczne i logistyczne opracowano w RDLP. Za przebieg liczenia odpowiedzialne były nadleśnictwa, natomiast na kierowników grup obserwatorów w terenie wybrano mianowanych leśniczych. Letnia obserwacja zwierzyny objęła swym zasięgiem wszystkie obwody łowieckie (dzierżawione i zarządzane), będące w zasięgu administracyjnym RDLP w Poznaniu. W przedsięwzięcie zaangażowały się prawie wszystkie koła łowieckie i ośrodki hodowli zwierzyny.

Metodyka zakładała przydział jednego obserwatora na nie więcej niż 500 ha lasu. Stanowiska obserwacyjne wyznaczono w miejscach sprzyjających największej szansie na spotkanie zwierzyny. Wykonano trzy obserwacje, dwie wieczorne i jedną poranną, w których łącznie uczestniczyło 6091 obserwatorów, w tym 1226 pracowników Lasów Państwowych. Średnio, w czasie jednej obserwacji brało udział 2030 osób. Obserwatorom udało się rozpoznać i udokumentować na specjalnych kartach obserwatora: 10890 szt. jeleni, 3324 szt. danieli, 27229 szt. saren, 3721 szt. dzików i 13 szt. wilków. Tak duża próba pozwoli na przeprowadzenie analizy statystycznej dla wszystkich łowieckich rejonów hodowlanych funkcjonujących na  terenie RDLP w Poznaniu.

Statystyki

Metoda letnich obserwacji zwierzyny dostarcza niezwykle cennych informacji o rozkładzie zagęszczeń lokalnych populacji, ich przyroście (liczbie młodych, które przeżyły krytyczny okres tuż po narodzeniu do początku sezonu łowieckiego), strukturze płci, strukturze wieku i jakości osobniczej. Już pierwsze analizy wyników dla wybranych gatunków wydają się niezwykle interesujące:

Jeleń szlachetny (Cervus elaphus): 35% obserwacji dotyczyło byków, z tego 25% to szpicaki, 40% łanie a 25% cielęta. Przyrost dla jelenia wyniósł 62%, na każdego byka przypadło przeciętnie 1,2 łani. Najwięcej jeleni zaobserwowano w nadleśnictwach: Łopuchówko, Jarocin i Czerniejewo.

Daniel zwyczajny (Dama dama): 34% obserwacji dotyczyło byków, z tego 30% to szpicaki, 42% łanie a 24% cielęta. Przyrost obliczony dla daniela wyniósł 57%. Na każdego byka przypadało przeciętnie 1,25 łani. Najwięcej danieli zaobserwowano w nadleśnictwach: Łopuchówko, Czerniejewo i Grodzisk.

Sarna europejska (Capreolus capreolus): 29% obserwacji dotyczyło rogaczy, 48% to kozy, 23% koźlęta. Przyrost obliczony dla daniela wyniósł 48%. Na każdego kozła przypadało 1,6 kozy. Najwięcej saren zaobserwowano w nadleśnictwach: Gniezno, Syców i Konstantynowo.

Dzik euroazjatycki (Sus scrofa): 14% obserwacji dotyczyło odyńców, 18% to lochy a 68% warchlaki. Najwięcej dzików zaobserwowano w nadleśnictwach: Grodzisk, Łopuchówko i Konin.

Wilk szary (Canis lupus): 50% obserwacji dotyczyło basiorów, 25% to wadery a 25% szczenięta. Najwięcej wilków zaobserwowano w nadleśnictwach: Sieraków i Czerniejewo.

Nowe Plany

Niebawem, powstanie nowa (trzecia) edycja Wieloletnich Łowieckich Planów Hodowlanych. Jest to związane z określeniem struktur wiekowo-płciowych zwierzyny, oszacowaniem wyjściowych i uzgodnieniem docelowych stanów ilościowych lokalnych populacji. Wyniki letniej obserwacji zwierzyny będą pomocne podczas tworzenia WŁPH. Dane w nich zawarte będą odzwierciedlać aktualny stan populacji i wskazywać cel, który zamierzamy osiągnąć w okresie dziesięciolecia.

Każdy nadleśniczy, przed zatwierdzeniem rocznego planu łowieckiego, powinien brać pod uwagę nie tylko gospodarczo-znośny poziom szkód łowieckich, prawidłową strukturę pozyskania ale i cele zapisane w WŁPH. W przypadku wysokich stanów zwierzyny, liczba planowanych do odstrzału osobników musi być wyższa niż przyrost. Dzięki przeprowadzonej letniej obserwacji zwierzyny ten i inne parametry można określić dość precyzyjnie. Przyrost jest istotny, gdyż ma wpływ na poziom optymalnego użytkowania łowieckiego. Wnikliwie monitorowanie struktur i liczebności lokalnych populacji daje realny wpływ na możliwości ich kształtowania.

Jarosław Kasprzyk
Wydział Ochrony Ekosystemów
RDLP w Poznaniu