Jeszcze do niedawna mało kto wiedział, że w dawnym Nadleśnictwie Bucharzewo (obecnie teren Nadleśnictwa Sieraków) znajdowała się hodowla bobrów. A było to w latach 1927-1935.

W latach 20-tych XIX wieku w Europie bobry należały do gatunku zanikającego. Niegdyś rozpowszechnione niemal w całej Polsce, zostały wytępione i tylko w najbardziej niedostępnych bagnach naszych kresów północno-wschodnich żyło jeszcze kilkadziesiąt osobników, ale i tych stopniowo ubywało. Zabijane były przez rybaków i kłusowników.

Dzięki Rozporządzeniu Naczelnika Państwa Polskiego Józefa Piłsudskiego - „Prawo łowieckie" (art. 78) z dnia 03.12.1927 r. ochrona bobra została w znacznym stopniu usprawniona. Za zabicie lub usiłowanie schwytania bobra wyznaczono wysokie kary, a mianowicie grzywnę w wysokości 2500 złotych, poza tym 6 miesięcy więzienia i opłatę wysokości trzykrotnej wartości zwierzęcia. Ochrona ta przyniosła dobre efekty.

Wg Juliusza Ejsmonda w Polsce w 1930 r., w stanie wolnym żyło 25 kolonii bobrów, składających się ogółem z około 100 osobników. Ponadto zakładano hodowle sztuczne. Jedną z tych hodowli, która powstała aby ocalić polskie bobry od ostatecznego wyginięcia, założono niedaleko Jeleńca w Nadleśnictwie Bucharzewo.

Był rok 1927. Drzewostany Nadleśnictwa Bucharzewo, jak i cała Puszcza Notecka, były po największej gradacji owadów w dziejach borów puszczańskich, którą  w latach 1922-1925 spowodowała strzygonia choinówka. Owad ten doszczętnie spustoszył drzewostany sosnowe. Mniej dotknięte żerem były drzewostany liściaste, drzewostany mieszane oraz fragmenty drzewostanów, w których znajdowały się liczne mrowiska. W takim to niezniszczonym miejscu powstała hodowla bobrów nad jeziorem Kubek, zwana na początku Bobrówką, a później Bobrownią.

Właściwie o powstaniu Bobrowni w Nadleśnictwie Bucharzewo zdecydował splot wydarzeń, z którym związany był pewien Wielkopolanin - Władysław Janta-Połczyński h. Bończa (1854-1946). Postać niezwykła - leśnik i myśliwy, społecznik, mecenas kultury, pisarz. Współtworzył w międzywojennej Polsce prawo łowieckie, pomagał chronić żubry, ratował przed wymarciem bobry. To właśnie on był pomysłodawcą tego przedsięwzięcia i czuwał nad jego realizacją.

Opisywał to tak w Kuryerze Literacko-Naukowym w 1930 r.: Powstanie Bobrówka w nadleśnictwie państwowym Bucharzewo spowodował przypadek. Oto bowiem w chwili wspaniałomyślnej szczodrobliwości obiecał mi ktoś przed dwoma laty ofiarować dwie pary bobrów, które mu ktoś darował w Norwegji, niezawodnie również w chwili słabości, ja zaś ofiarowałem bobry in majoram patriace ministerstwu rolnictwa.

Tak więc rozpoczęto budowę osiedla dla bobrów. Na ten cel ogrodzono 9 ha terenu, gdzie wydzielono zagrody i umieszczono w nich „drewniane domki" dla bobrów. Zbudowano też budynek gospodarczy do przechowywania pokarmów, budynek dla straży, a także domki strażnicze. Z początkiem 1928 r. wszystko był przygotowane na przybycie pierwszych gości.

Kiedy obiecane z Norwegii bobry nie docierały, a sprowadzenie przez ministerstwo bobrów z Polesia się nie powiodło, wtedy zniecierpliwiony Władysław Janta-Połczyński zwrócił się do Ministerstwa Rolnictwa o sfinansowanie zakupu bobrów z Kanady. Wreszcie w listopadzie 1928 r. sprowadzono pierwsze dwie pary bobrów kanadyjskich. Zwierzęta łatwo zaaklimatyzowały się w nowym środowisku i już w pierwszym roku jedna z samic urodziła cztery młode.

Aby rozmnażanie przyspieszyć, w 1930 r. Władysław Janta-Połczyński zwrócił się z prośbą do Ministra Rolnictwa, którym był wówczas jego kuzyn Leon Janta-Połczyński, o zakupienie dwóch par bobrów z Norwegii, co ministerstwo uczyniło. Zgodnie z założeniami kolonia się powiększała. W 1934 r. hodowla liczyła 19 osobników.

Zwierzęta czuły się tutaj bezpiecznie, gdyż całego terenu pilnowała specjalna straż. Strażnicy pilnowali bramy wjazdowej z napisem „Bobrownia", informując sygnałem trąbki o przyjeździe gości. Ponadto strażnicy kilka razy na dobę obchodzili cały teren wzdłuż ogrodzenia, sprawdzając czy żadne zwierze nie próbowało uciec, z drugiej zaś strony pilnowano je przed drapieżnikami i kłusownikami.

W 1932 r. udało się jednemu bobrowi zbiec z Bobrowni. Bóbr zniknął i nie wiedziano co się z nim stało. W pierwszej chwili podejrzewano gajowego z Sierakowa, że to on bobra zastrzelił, ponieważ nie mógł udowodnić że zwierze uciekło. Dzięki gazecie „Ilustracja Polska", która opisała całą historię, zagadka została rozwiązana. Mianowicie okazało się, że bóbr zbiegł z Bobrowni i przepłynął Wartą, a potem Wełną, do Rogoźna. Tam pływającego w rzece Wełnie bobra zastrzelił Paweł Kruger z Rudy pod Rogoźnem. Początkowo twierdził on, że strzelał do wydry, lecz śledztwo wykazało, że bobra zastrzelił świadomie. Bóbr ważył 15,5 kg i miał wartość 800 zł. Kłusownik dostał wysoką karę, a bóbr trafił do Oddziału Przyrodniczego Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu.

Hodowla bobrów wymagała całodobowej opieki. Bobry potrzebowały jedzenia, ale również budulca do budowania żeremi, gdyż szybko pościnały drzewa w swoich zagrodach. Na co dzień opiekowali się nimi, dokarmiali je i nadzorowali pracownicy zatrudnieni w Nadleśnictwie Bucharzewo. Jednym z nich był dozorca bobrów Feliks Woźniak, który w roku 1931, z żoną Małgorzatą i córką Krystyną, mieszkał w Jeleńcu, bardzo blisko hodowli. Innym pracownikiem był Karol Seifert, który w 1932 r., wraz z żoną Rozalią i córkami Teresą i Agnieszką, mieszkał w Bobrowni.

Hodowla bobrów na terenie Nadleśnictwa Bucharzewo, jako jedna z nielicznych hodowli w Polsce, cieszyła się dużym zainteresowaniem. Informacje o jej istnieniu publikowało wiele gazet lokalnych jak i krajowych, między innymi: „Gazeta Międzychodzka" 1927 r., „Goniec Wielkopolski" 1927 r., „Gazeta Szamotulska" 1927 r., „Głos Robotnika" 1927 r., „Tęcza" 1929 r., „Pochodnia" 1930 r., „Kuryer Literacko-Naukowy" 1930 r., „Ilustracja Polska" 1932 r., „Nasza Gazetka" 1934 r. Bobrownie opisywali  również naukowcy tacy jak prof. dr hab. Edward Feliks Lubicz-Niezabitowski - rektor Wydziału Rolniczo-Leśnego Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Był on też dyrektorem Oddziału Przyrodniczego Muzeum Wielkopolskiego w Poznaniu - to tam trafiały wypchane bobry, którym przytrafiło się nieszczęście. Właśnie ten profesor w Tygodniku „Tęcza" z 1929 r. zamieścił jedne z pierwszych  zdjęć bobrów z bucharzewskiej hodowli.

Oprócz naukowców, przyrodników, leśników i polityków Bobrownię odwiedzali również pisarze i poeci, szukający na tym „odludziu" weny twórczej. Nocowali oni w małym pokoiku gościnnym w chacie z bali, na bagnach. W 1933 r. Bobrownię odwiedzili autorzy książki pt. „Wszerz i wzdłuż ziemi wielkopolskiej" M. Ziemski i T. Piechocki. Opisywali w swej książce piękno krajobrazu i bogactwo zabytków Wielkopolski. W rozdziale pt. „Wśród żyjących, drogocennych futer bobrowych" przedstawili szerokiej opinii publicznej hodowlę bobrów nad jeziorem Kubek. Oprowadzał ich ówczesny Nadleśniczy Nadleśnictwa Bucharzewo Bernard Swoboda.

Cytat z rzeczonego rozdziału: Drogami i drożynami, zakonspirowanemi w leśnym świecie dojeżdżamy do nadleśnictwa. Zabieramy ze sobą p. nadleśniczego Swobodę i znowu kilka kilometrów wędrówki wśród drzew lasów, w których p. Swoboda ma w swojej opiece około 800 jeleni. I w którym w pewnej chwili stajemy przed bramą z napisem „Bobrownia".  Jeszcze kilkaset metrów. Ostry chłód, wiejący z wód bobrowiska i oto z nad poziomu ziemi, pociętej kanałami wykwitły domki bobrów. Opowieść o Bobrowni zakończyli słowami: Zbliża się godz. 5-ta; niedługo z wnętrz swoich czyściutkich domków zakonspirowanemi kanałami wypłyną bobry objadać się marchwią i osiką oraz budować tamy. I przez całą noc w blasku wschodzącego właśnie księżyca będą niezmordowanie budować i budować…

Bobrownie zwiedzały też wycieczki szkolne, szczególnie z Poznania. Jedna z nich opisana została w czasopiśmie Pisemko Dzieci Szkół Powszechnych w Poznaniu „Nasza Gazetka" w październiku 1934 r. Relacja jednej z uczennic, Jadwigi Porazińskiej z kl. IV a Szkoły Wydziałowej w Poznaniu: (...) Następnego dnia przed południem pojechaliśmy końmi do Jeleńca, gdzie znajduje się sztuczna hodowla bobrów. Tam widziałyśmy, jak mieszkają bobry i czem się żywią. Jeden kulawy był w klatce. Nasza pani opiekunka zrobiła kilka zdjęć (...). Dziewczynka namalowała również piękny rysunek  z niezapomnianej wycieczki.

Ostatnia informacja o Bobrowni znajduje się w książce Kazimierza Grzybowskiego „Sieraków n/d Warta" z 1935 r. Autor informuje w niej, że hodowla bobrów została zlikwidowana. Osadzona wśród lasów Bobrownia miała być piękną atrakcją dla całej Wielkopolski. Niestety trwało to tylko 8 lat. Na dzień dzisiejszy nie są znane powody jej likwidacji, gdyż przecież w 1934 r. znajdowało się w niej 19 osobników. Co musiało się wydarzyć, że Bobrownię zlikwidowano? Na razie zostaje to tajemnicą. A miało być tak pięknie, jak pisał Władysław Janta-Połczyński h. Bończa: Czem żubry stały się dla Białowieży, tem są bobry bucharzewskie dla Sierakowa, a staną się z czasem dla całej Wielkopolski piękną atrakcją.

Obecnie dawny teren "Bobrowni" jest unikatowy w skali europejskiej. W 2007 r. ustanowiono tu Obszar Natura 2000 "Jezioro Kubek" PLH300006. Dzisiaj w miejscu zagród są bagna porośnięte olchami i świerkami. Tylko stary zarośnięty fundament chaty z bali, resztki tamy i ukształtowanie terenu świadczą, że było tutaj coś niezwykłego. Jest jeszcze źródlana krystalicznie czysta woda, wypływająca z ogromnych wydm, która leniwie płynie, tak jak przed laty. Czas zatarł ślady, a przyroda podyktowała swoje prawa. Aktualnie teren ten jako ostoja zwierzyny jest pod specjalną ochrona, obowiązuje tutaj zakaz wstępu. To miejsce trzeba zachować dla przyszłych pokoleń.