Dlaczego mokradła są tak ważne w walce ze zmianami klimatu? To właśnie te podmokłe tereny pochłaniają CO₂, działają także jak naturalna gąbka, wchłaniając i magazynując nadmiar opadów (w okresie długotrwałego braku opadów uwalniają wodę, tym samym wyrównują jej niedobory) oraz zmniejszają powodzie, ograniczają wezbrania sztormowe i chronią wybrzeża.
Zgodnie z Konwencją Ramsarską mokradło to nie tylko obszar leżący na pograniczu środowiska wodnego i lądowego, czyli zarówno obszary podmokłe (bagna), jak i wszelkie wody śródlądowe, ale także płytkie przybrzeżne wody morskie.

Mimo tak ważnej roli, jaką mokradła odgrywają w ochronie klimatu, to naukowcy szacują, że od lat 70. XX w. zostało utraconych aż 35 proc. mokradeł na świecie. Dlatego apelują o wspólne działania na rzecz ochrony i odtworzenia tych ekosystemów, gdyż dzięki temu można zredukować negatywne skutki zmian klimatu.

Światowy Dzień Mokradeł organizowany jest 2 lutego w ponad 95 krajach. Celem obchodów jest podnoszenie świadomości społecznej w zakresie roli ekologicznej i gospodarczej obszarów wodno-błotnych.

Mokradła pełnią także ważną rolę w kształtowaniu różnorodności biologicznej, są środowiskiem życia bardzo wielu gatunków roślin i zwierząt. Wśród nich są gatunki rzadkie, znajdujące się na „czerwonych" listach np. fiołek torfowy, wątlik błotny czy batalion, kulik wielki oraz bąk.

Lasy Państwowe mając świadomość jak ważna rolę pełnią te podmokłe tereny, są zaangażowane w programy na rzecz ochrony i zrównoważonego ich użytkowania. Działania jakie prowadzą leśnicy odtwarzając ekosystemy wodne, realizują w ramach projektu adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu. Dodatkowo na terenie poznańskiej dyrekcji dwa lata temu podjęto wyjątkową inicjatywę "Żuraw w lesie" (transmisja on-line oraz film), mającą zwrócić uwagę społeczną na to co w lesie najcienniejsze - życiodajną wodę.

„Żuraw w lesie” to projekt, który powstał dzięki staraniom leśników z Nadleśnictwa Włoszakowice. Zwraca uwagę nie tylko na wyjątkowy gatunek, zakorzeniony w polskiej kulturze i tradycji, ale i na wartość przyrodniczą odtwarzanych zbiorników wodnych, bagien i starorzeczy. Dzięki narracji prowadzonej z pespektywy żurawi odbiorcy wcielają się w rolę obserwatorów budzącego się do życia wodnego środowiska, skrywającego niejedną niespodziankę i tajemnicę. Transmisja on-line jest tym samym jedyną możliwością, by podglądać życie na bagnach, zwłaszcza w przypadku tak płochliwych i czujnych ptaków. To również jedyny żurawi streaming na świecie.

Z kolei tytuł filmu „50 cm życia” nawiązuje do odtworzonego przez leśników wodnego świata. Dzięki temu do lasu wróciło, i to dosłownie, życie. Ocenia się, że różnorodność biologiczna wrosła na włoszakowickim bagnie nawet o 90%.

Proces nawadniania tego bagna trwał ponad 7 lat. Było to o tyle trudne, iż nie mieliśmy skąd wziąć wody. Musieliśmy doprowadzić ją rurą i wybudować system zastawek, które pomogły nam zatrzymać i skanalizować wodę - wspomina Ryszard Łopusiewcz, nadleśniczy Nadleśnictwa Włoszakowice. Jednocześnie wraz z powracającą z roku na rok wodą widzieliśmy coraz więcej gatunków ptaków i roślin. Wystarczy przecież tylko 50 cm wody, by życie zaczęło się odradzać – dodaje.

Od wielu lat leśnicy w ramach projektów związanych z małą retencją przywracają wodę na obszary przyrodniczo cenne, odtwarzając dawne starorzecza, chroniąc lasy łęgowe, olsy czy śródleśne zbiorniki. Dzięki temu możemy dziś ponownie cieszyć oczy chociażby widokiem najsłynniejszego w Polsce żurawia celebryty.

Z okazji Światowego Dnia Mokradeł zapraszamy Was serdecznie na spacer Na Manowce” do Parku Krajobrazowego Puszcza Zielonka, już 16 lutego.Więcej na profilu Facebook Ośrodka Edukacji Leśnej w Łysym Młynie Nadleśnictwa Łopuchówko

W Polsce, jak wynika z danych Instytutu Melioracji Użytków Zielonych, mokradła występują na powierzchni ok. 4,4 mln ha, co stanowi  niemal 14 proc. kraju. Z tego 4 proc. zajmują torfowiska o powierzchni większej niż 1 ha. Warto wiedzieć, że we wszystkich torfowiskach zmagazynowanych jest 35 mld m³ wody, czyli dwukrotnie więcej niż we wszystkich polskich jeziorach.

Projekty z zakresu retencji, to nie tylko liczby i statystyki, ale przede wszystkim wymierne efekty. Dzięki zgromadzonej wodzie w lesie będzie wyższa wilgotność powietrza, tym samym będą odporniejsze na suszę,  zmniejszy się także zagrożenie pożarami. Warto wiedzieć, że metr kwadratowy gleby leśnej może zgromadzić do 200 litrów wody.

Wraz z poprawą warunków wodnych w lesie wzrasta również poziom różnorodności biologicznej, tworzone są nowe siedliska dla ryb, płazów i ptaków.

Czy wiesz, że:

• Lasy Państwowe od ponad 20 lat działają na rzecz odtwarzania zasobów wodnych. Inwestycje związane z retencjonowaniem wody w lasach przynoszą wymierne korzyści w postaci zwiększenia zasobności w wodę siedlisk leśnych, a także odtworzenia zdegradowanych ekosystemów wodno-błotnych. Minimalizują przy tym negatywne skutki zjawisk naturalnych takich jak niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie, podtopienia, susze i pożary. Projekty takie jak „Żuraw w lesie”, związane z  odbudową cennych ekosystemów naturalnych, wpływają pozytywnie na ochronę różnorodności biologicznej. Szacuje się, że do 2022 roku Lasy Państwowe zretencjonują jeszcze blisko 2,1 mln m³ wody. Całkowity koszt realizacji tego projektu (na lata 2016 - 2022) został obliczony na 234 670 000,00 zł. Blisko połowę z tych kosztów pokryją LP z własnych środków. W ramach projektu do 2022 r. powstanie lub zostanie zmodernizowanych ponad 400 zbiorników małej retencji, które będą gromadziły ok. 2,5 mln m³ wody. Ponadto łącznie powstanie niemal  800 elementów wodnej infrastruktury, np. zastawki czy przepusty pozwalające na swobodną migrację organizmów wodnych i rumoszu rzecznego;
• Projekt edukacyjny "Żuraw w lesie" jest wspólnym przedsięwzięciem Uniwersytetu Zielonogórskiego, Miasta i Gminy Wschowa oraz Nadleśnictwa Włoszakowice. Jego celem jest zwrócenie uwagi na znaczenie obszarów podmokłych w ochronie i zachowaniu bioróżnorodności.