Ochrona lasu to poza użytkowaniem i hodowlą jeden z najważniejszych działów gospodarki leśnej. Zajmuje się głównie utrzymaniem lasu we właściwym stanie zdrowotnym (higiena lasu) oraz takim kształtowaniem warunków w ekosystemie leśnym, aby były one bardziej odporne na różnego rodzaju czynniki szkodliwe (profilaktyka). Wszystkie zasady związane z właściwą ochroną lasu spisane są w Instrukcji Ochrony Lasu.Głównym działaniem profilaktycznym jest szacowanie liczebności owadów szkodliwych z punktu widzenia gospodarczego, zwłaszcza tych, które w historii leśnictwa w Polsce dały się mocno we znaki naszym poprzednikom.

Jednym z takich gatunków jest brudnica mniszka (Lymantria monacha), ćma, której żarłoczne gąsienice doprowadziły w latach 1979-1986 w Nadleśnictwie Pniewy do poważnych strat w drzewostanach sosnowych. Pierwszym etapem w rozpoznaniu zagrożenia masowego występowania brudnicy, jest obserwacja rójki , która ma miejsce w lipcu. Każdego roku na najbardziej zagrożonych powierzchniach leśnicy przeprowadzają wówczas kontrole. Gdy to nie wystarcza, specjalne jednostki Lasów Państwowych – Zespoły Ochrony Lasu - zarządziają dodatkową, nadzwyczajną kontrolę w roku wystąpienia potencjalnego zagrożenia. Tu z pomocą przychodzą opaski lepowe. To właśnie przy ich pomocy można zatrzymać żarłoczny pochód gąsienic, zmierzających w korony drzew, dostarczając jednocześnie wiedzy o ich liczebności. Jeśli gąsienic będzie wyjakowo dużo, dopiero wówczas rozważa się zastosowanie zabiegów zwalczających szkodnika.

Na szczęście do tej pory działania profilaktyczne, ukierunkowane raczej na stwarzanie dogodnych warunków dla występowania naturalnych wrogów brudnicy, tudzież unikanie tworzenia tzw. monokultur sosnowych, w których rozwija się ona najszybciej, były skuteczne. Trzeba jednak trzymać rękę na pulsie, ponieważ w przyrodzie nic nie jest oczywiste.

Czy wiesz, że:

Dorosła samica brudnicy mniszki z końcem lata składa swoje jaja w skupiskach, układając je w spękaniach kory. W osłonkach jajowych zimuje gąsienica, która wiosną, kiedy temperatura powietrza oscyluje między 10-15^oC, rozpoczyna wylęg i wielką wędrówkę w korony sosen